Türkiye’de TÜİK verilerine göre 2016 yılı itibariyle hayvan sayısı Sığır 14.080.155 Adet, Koyun 30.983.933 Adet, Keçi 10.345.299 Adet olmak üzere toplam 55.409.387 Adet. Ziraat Odaları Birliğinin açıklamalarına göre 2016 yılında 920 bin büyükbaş, 2 milyon 950 bin küçükbaş hayvanın kurban olarak kesildiği belirtiliyor. Bu Kurban Bayramı’nda da yaklaşık 950 bini büyükbaş, 3 milyonu küçükbaş olmak üzere 3 milyon 950 bin baş hayvan kesileceği tahmin ediliyor.
29 Temmuz 2017 Tarih 30138 Sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Bakanlar kurulu kararı ile buğday, arpa, mısır, pirinç ve canlı büyükbaş ve küçükbaş, et ithalatında gümrük vergileri 31/12/2018 tarihine kadar sıfırlandı. Yıl sonuna kadar İthalat kontenjanı ise; Canlı büyükbaş hayvanlar 500.000 baş, canlı koyun ve keçiler 475.000 baş olarak açıklandı.
Bu yıl Kızılay kurban hisse bedelini yurt içinde 735, yurt dışında ise 500 lira olarak belirledi. Türkiye Diyanet Vakfı kurban kesim bedellerini yurt içinde 850 TL, yurt dışında da 600 TL olarak belirlediklerini açıkladılar. Mehmetçik Vakfı’nın vekaleten kurban bedeli ise hisse başına 790 lira.
Büyükbaş canlı kilo fiyatları 20 lira, 450 kg canlı hayvanın fiyatı yaklaşık 9 bin lira civarında geliyor. Küçükbaşta ise canlı küçükbaş hayvanın kilogram fiyatı piyasada 19 lira civarında işlem görürken yaklaşık 40 kg’ lık bir hayvan 760 TL geliyor. Bu fiyatlar büyükbaşta 1.000 TL küçükbaşta da 100 TL artabiliyor. Kurban Bayramı’na az bir süre kala Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı mevcut damızlığa uygun düvelerin kesilmesini engellemek için düve (yavrulamamış dişi sığır) kesiminin yasaklandığını açıkladı. Bu durumda düvelerin elde kalmasından dolayı tüketiciler için fiyatlarının yükselmesine neden olacağı, üreticilerinde sıkıntıya düşeceği ve büyükbaş hayvan fiyatlarına yansıyacağı belirtiliyor.
Pazar’da yöreye göre değişmekle birlikte büyükbaş hayvanın fiyatı 6 bin ile 18 bin lira arasında değişirken, küçükbaş kurbanlıklar da 700 ile 1500 lira arasında değişen fiyatlardan satışa sunuluyor.
Kurbanlıklar büyük bir ekonomiyi oluşturuyor. Türkiye’de bu yıl Kurban Bayramı’nda yaklaşık 950 bin büyükbaş, 3 milyon civarında da küçükbaş hayvan kurbanlık olarak kesilecek. Bu hayvanların beslenmesi için verilen yemin maliyetinin yaklaşık 3 milyar lira olduğu tahmin ediliyor. Kurbanlık hayvanların ekonomik değeri ise yaklaşık olarak (Büyükbaş 8,5+küçükbaş 2,3 milyar TL) 10,8 milyar lira civarında olduğu hesaplanıyor. Kurbanlıkların bir bölümü ithalatla karşılanıyor. Nakliye, kesim, sakatat, deri gibi diğer faktörlerle birlikte kurban ekonomisi 15 Milyar TL’yi buluyor.
Kurban'da, kesilen hayvanlardan elde edilen kemiklerin, kanın, hatta sakatatının ve İşkembenin atılmaması, bunları toplayanlara Belediyelerin ve Kurban sahiplerinin yardımcı olması gerekiyor ki ekonomiye kazandırılsın. Toplanan kemikler, haşlanıp yağı ayrılıyor. Kalan kemikler rendelenip yem haline getiriliyor. Yağları ise rafine edilip deterjan-sabun sektörüne veya atık yağ işleme tesislerine veriliyor. Atık yağ işleme tesislerinde ve enerji üretiminde kullanılıyor. Türk deri sektörü, ihtiyacının yüzde 15’ini Kurban derilerinden karşılıyor. Hatalı kesim dolayısıyla yaklaşık 20 Milyon TL’lik derinin çöpe atıldığı, kurban kesiminin ehil kişilere yaptırılması halinde bu zararın önüne geçileceği belirtiliyor. Büyükbaş bir kurban ortalama (400 TL) 250 ila 600 TL arasında, küçükbaş kurban (75 TL)50 ila 100 TL arasında kesilip parçalanıyor.
500 kilogram canlı ağırlığı olan bir hayvandan yaklaşık olarak 240 kilogramı kemiksiz et, kalanı karaciğer, akciğer, yürek, dalak, koç yumurtası ve şırdan olmak üzere 253 kilogramı tüketilebilir et elde ediliyor. Bir hayvandan 7 kilogram işkembe, 60 kilogram işkembe pisliği, 10 kilogram böbrek yağı, 8 kilogram gömlek yağı, 8 kilogram çöz yağı, 8 kilogram bağırsak mumbar, 8 kilogram paça, 1 kilogram pöç, 15 kilogram kelle (beyin, boynuz, kemik), 5 kilogram kırkambar, 8 kilogram meme, 60 kilogram kemik, 20 kilogram kan, 20 kilogram deri, 2 kilogram kuyruk, 2 kilogram gırtlak, kıkırdak, saç uzatan, 5 kilogram deri atıkları çıktığı belirtiliyor ve bunların toplam ağırlığı ise 247 kilogram olarak hesaplanıyor.
Canlı hayvanların alım satımları sırasında; Koyun ve keçide %5, Sığır-danada %8 tokluk firesi düşülüyor.
Canlı hayvanların kesilmeleri sonucunda ortalama; Koyun %43-47 (Kuyruklu ve böbrekli), Dana-sığır karkas %45-55 (Kuyruksuz, böbrek ve böbrek yağsız), nispetinde et randımanı veriyor.
Koyunda iç ve kuyruk yağları randıman yüzdelerine dahil. Dana-sığır iç yağları randıman yüzdelerine dahil değil. Kesimi yapılmış koyunda iç yağı miktarı %3-7, kuyruk yağı %10-17 nispetinde oluyor.
Canlı hayvanların kesilmeleri sonucunda ortalama; Koyun %43-47 (Kuyruklu ve böbrekli), Dana-sığır karkas %45-55 (Kuyruksuz, böbrek ve böbrek yağsız), nispetinde et randımanı veriyor.
Koyunda iç ve kuyruk yağları randıman yüzdelerine dahil. Dana-sığır iç yağları randıman yüzdelerine dahil değil. Kesimi yapılmış koyunda iç yağı miktarı %3-7, kuyruk yağı %10-17 nispetinde oluyor.
Soğutma firesi; Koyunda %4 Sığır-dana %2-3, kesimi yapılmış dana ve sığır etlerinde kemik oranı %18-28 nispetinde oluyor.
Son olarak; Ülkemizde kurban pazarları ve kesimi ile atıkların değerlendirilmesi konusunda artık çağdaş bir düzenleme yapılması gerekiyor.
Bu yazı habergzt.com'da yayımlanmış olup 12471 defa okunmuştur .
Bu yazı habergzt.com'da yayımlanmış olup 12471 defa okunmuştur .
