BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KONUSUNDA BİLMEMİZ GEREKENLER

Bireysel Emeklilik Sisteminde olanlar veya girmek isteyenler işte sistemle ilgili bilmeniz gerekenler…

Bireysel Emeklilik Sisteminde olanlar veya girmek isteyenler bu konuda çıkartılan Yönetmelik ve yapılan değişiklikler bakın sizlere ne tür hak ve vecibeler getiriyor. Bunları sizler için özetledik.

Sistem; Bireysel emeklilik sistemi, mevcut kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak kurulmuştur. Temel amacı, bireylerin çalışma yaşamları boyunca yaptıkları düzenli tasarrufların yatırıma yönlendirilmesini sağlayarak, oluşacak birikimlerle, tasarruf yaptıkları dönemde sahip oldukları refah seviyesinin emeklilik döneminde de devam etmesini sağlamaktır. Sistem gönüllü katılım esasına dayanmaktadır.

Kanun; Kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak,  bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmasını teminen, gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı esasına göre oluşturulan bireysel emeklilik sisteminin düzenlenmesi ve denetlenmesi amacıyla 7.4.2001 tarih ve 24366 sayılı RG de yayımlanan 4632 sayılı “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu” yürürlüğe girmiştir.2007 de 5684 ve 2008 de 5728 sayılı Kanunlarla değişiklik yapılmış, Anayasa Mahkemesinin 2008/17 ve 2010/44 sayılı kararı gereği  8. Maddesi 2011 yılında iptal edilmiş, 2012 de 6327 ve 2013 de 6456 sayılı kanunlarla değişiklik yapılmıştır.

Yönetmelik; Kişilerin bireysel emeklilik sistemine girmesine, emeklilik sözleşmesinin düzenlenmesinden sona ermesine kadar geçen süreçte emeklilik sözleşmesine taraf olanların hak ve yükümlülüklerine ve bireysel emeklilik sisteminin işleyişine ilişkin esas ve usulleri düzenlemek amacıyla 9 Kasım 2012 tarih ve  28462 sayılı  Resmî Gazete yayımlanan “ Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik ” çıkartılmış ve 25 Mayıs 2015  tarih ve 29366 sayılı Resmî Gazete yayımlan “Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le bazı maddelerinde değişiklikler yapılmış olup  değişikliğe ilişkin bu Yönetmelik 1.1.2016 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Tarafların bu Yönetmelik kapsamdaki diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen “Emeklilik Sözleşmesi” yapmaları neticesinde karşılıklı menfaatler korunmuş olacaktır.

Bireysel Emeklilik Yönetmeliği ile uygulamaya ilişkin getirilenler özetlenir ise;

· Bireysel emeklilik sistemine girmek isteyenlere, sisteme girme kararını etkileyebilecek hususlar hakkında Şirketler dürüstlük ilkeleri çerçevesinde bilgi verecek, kişinin emekliliğe yönelik beklentilerine, gelir düzeyine ve yaşına uygun bir emeklilik planı teklifi sunacak,

· Emeklilik sözleşmesi, karşı karşıya gelinmeksizin şirketin İnternet sitesi veya çağrı merkezi yahut şirketçe yetkilendirilen çağrı merkezi aracılığıyla düzenlenebilecek,

· Katılımcı, teklif formunun imzalanmasını veya teklifin onaylanmasını müteakip altmış gün içinde cayma hakkına sahip olacak,

· Sisteme giriş tarihi açısından en eski tarihli sözleşme dikkate alınarak belirlenecek,

· Şirket, emeklilik sözleşmesini, on iş günü içinde katılımcının adresine gönderecek,

· Emeklilik planı, bireysel emeklilik planı veya grup emeklilik planı olarak düzenlenebilecek,

· Bireysel emeklilik hesabındaki birikimin ve ödenen katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranları veya tutarları, bir yılda azami altı kez değiştirilebilecek,

· Emeklilik planı bir yılda azami dört kez değiştirilebilecek,

· Akdedilmiş bir emeklilik sözleşmesi kapsamındaki birikimin başka bir şirkete aktarılabilmesi için sözleşmenin, yürürlük tarihinden itibaren en az iki yıl süreyle şirkette kalması gerekecek,

· Sistemden ayrılma ve emeklilik hakkı hariç diğer hakların katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödeyen kişiler tarafından kullanılması kararlaştırılabilecek,

· Emeklilik sözleşmesi süresi içinde katkı payı tutarı ve ödeme dönemi değiştirilebilecek,

· Emeklilik sözleşmesi süresi içinde katkı payı ödenmesine ara verilebilecek,

· Emeklilik sözleşmesini emekliliğe hak kazanmadan sona erdirmesi halinde katılımcı, sona erdirilen sözleşme bakımından bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden kaynaklanan süreye ilişkin haklarını kaybedecek,

· Katılımcının maluliyet hali nedeniyle sistemden ayrılma talebinde bulunabilecek,

· Katılımcının vefat etmesi halinde birikimleri ve varsa hak kazanılan devlet katkısı ve getirileri, belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ödenecek,

· Katılımcı, bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden itibaren en az on yıl sistemde bulunmak koşuluyla 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanacak, Katılımcı isterse, emeklilik hakkını ileri bir tarihte kullanabilecek,

· Emekliliğe hak kazanan ve bireysel emeklilik hesabındaki birikimini almak isteyen katılımcı, toplu para, programlı geri ödeme ya da yıllık gelir sigortası seçeneklerinden birini seçebilecek,

· Birikimini ve devlet katkısı hesabındaki tutarları programlı geri ödeme yoluyla almak isteyebilecek,

· Hazırlanacak bir program çerçevesinde hesabından kendisine aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık dönemlerde düzenli ödeme yapılmasını talep edebilecek,

· Katılımcının hesabında kalan tutarın tamamını istediği anda alma hakkına sahip olacak,

· Birden fazla emeklilik sözleşmesi bulunan katılımcı, hesapları ile birleştirmek suretiyle emeklilik hakkını kullanabilecek,

· Bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları ile katılımcının birikimi üzerinden yönetim gider kesintisi alınabilecek,

· Fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan gider kesintisi yapılabilecek,

· Giriş aidatı, yönetim gider kesintileri, fon toplam gider kesintileri ve bunların uygulanma şekli teklif formunda ve emeklilik sözleşmesinde açıkça belirtilecektir.

Devlet Katkısı; 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesi ile 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik” ve 7/6/2013 tarihli ve 28670 sayılı “Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik” ile Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı uygulaması teşvik için hayata geçirildi. Yönetmelik ve yapılan değişiklikler neler getiriyor özetlenir ise;

· Eski sistemdeki vergi avantajı uygulamasında, bu avantajdan sağlanan  tutar katılımcıya geri dönüyordu. Yeni düzenlemede devlet katkısı da katılımcıların hesaplarına yatırılacak, böylece daha fazla tutar tasarrufa yönlendirilecek,

· Ayrıca devlet katkısı ve getirileri haczedilemeyecek,  rehin edilemeyecek veya iflas masasına dahil edilemeyecek,

· Yeni uygulama kapsamında, devlet katkısının oranı %25'olacak,

· Bir katılımcıya bir takvim yılında ödenebilecek devlet katkısı, yıllık brüt asgari ücretin %25'i ile sınırlı olacak,

· Bireysel emeklilik hesabınıza ödeme yaptığınız zaman, bu ödeme ile ilgili bilgi Emeklilik Gözetim Merkezi’ne (EGM) bildirilecek, EGM de bu bilgiyi ilgili kamu kuruluşuna iletecek,  İlgili kamu kuruluşu ise devlet katkısını alt hesabınıza yatıracak,  Devlet katkıları da yatırıma yönlendirilerek bu tutarlar üzerinden de ekstra gelir elde etmeniz sağlanacak,

· Devlet katkısı için hak ediş süreleri bulunuyor. İlk üç yıl içinde sistemden çıkılması durumunda alınamayacak,  Üçüncü yılın sonunda katılımcı devlet katkısının %15'ini, altıncı yılın sonunda %35'ini, onuncu yılın sonunda %60'ını, emekliliğe hak kazandığında ise tamamını alabilecek,

· Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sisteme girmiş olan katılımcılar için, devlet katkısına hak kazanma süreleri kapsamında ek bir avantaj sağlanmış olup, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren üç yıl sistemde kalmak koşuluyla bir defaya mahsus olmak üzere; Sistemde 3 yıldan fazla, 6 yıldan az bulunan katılımcılara 1 yıl, Sistemde  6 yıldan fazla, 10 yıldan az bulunan katılımcılara 2 yıl, Sistemde 10 yıldan fazla bulunan katılımcılara 3 yıl süre eklenecek,

·  10 yıldan önce sistemden çıkmanız durumunda getiri üzerinden %15, 10 yıl süreyle sistemde kalıp 56 yaşını doldurmadan sistemden çıkmanız durumunda getiri üzerinden %10, Emeklilik, vefat veya maluliyet sonucu sistemden çıkmanız durumunda getiri üzerinden %5 stopaja tabi olacak,

·  Sistem uzun yıllar hizmet vermeyi amaçladığı için 10 yıldan önce çıkış yapılması halinde, katılımcının bireysel emeklilik planına bağlı olarak kesinti uygulanabilecek,

·  Emeklilik sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren onuncu yılını dolduranlardan, vefat veya maluliyet nedeniyle yahut emeklilik hakkını kullanarak ayrılanlardan ertelenmiş şekildeki giriş aidatı tahsil edilmeyecek,

·  Katılımcıların sahip oldukları pay adedi Takasbank nezdinde katılımcı bazında ve katılımcıların erişebileceği şekilde izlenebilecektir.

Bu yazı  habergzt.com.'da yayımlanmış olup 6709 defa okunmuştur .

http://www.habergzt.com/yazarlar/omer-faruk-dursun/bireysel-emeklilik-sistemi-konusunda-bilmemiz-gerekenler/10/